Geçen ay Mars’ta çekilen şu fotoğrafa dikkatlice bir bakın. Tozlu çorak bir zemin üzerinde garip nesnenin durduğunu fark edeceksiniz. Işın kılıcına benzeyen nesne, sizde de derin bir merak uyandırdı değil mi?
Hepsi planın bir parçası
Star Wars hayranları üzgünüz ama bu bir ışın kılıcı değil. Gördüğünüz şey, yaklaşık iki yıldır Mars yüzeyinde tıngır mıngır dolanan altı tekerlekli bir laboratuvar olan Perseverance keşif aracı tarafından toplanan numuneleri içeren kapalı bir NASA tüpü.
NASA, aracın tüpü 21 Aralık’ta bıraktığını açıkladı. Bir diğer tüp de iki gün sonra benzer şekilde Mars yüzeyine bırakıldı. Elbette tüpler keşif aracının sakarlığı neticesinde yere düşmedi. Bırakılan numuneler, kasıtlı olarak yerleştirilecek birçok örnekten ilkiydi.
A planı, aracın tüpleri teslim etmesi
Görevi boyunca Perseverance, Mars yüzeyinde her kayadan örnekler topladı. Araç şimdiden haznesindeki 38 tüpün 18’ini doldurmuş durumda. Plana göre; keşif aracı içinde barındırdığı bu tüpleri, roketle donatılmış bir robotik iniş aracına teslim edecek. Daha sonra dünyaya getirilecek bu örnekler üzerinde çeşitli araştırma ve çalışmalar yapılacak.
Eğer teslim edemezse plan B devreye girecek
Peki Perseverance bu tüpleri iniş aracına teslim edemezse ne olacak? İşte tam burada devreye Mars yüzeyine bırakılan tüpler devreye giriyor.
B planına göre eğer herhangi bir aksaklık olur da keşif aracı NASA tüplerini dünyaya dönecek robotik araca teslim edemezse, 9 yıl içinde kurtarma droneları bu tüpleri yerden toplayarak herhangi bir iniş aracına taşıyacak.
Hepimizin aklındaki endişe: Tüpler kaybolmaz mı?
Fakat yerde alelade duran tüplerin fotoğrafı, genel kamuoyunda bir endişeye yol açtı: Tüplerin öylece yerde durması güvenli mi? Tüpler kaybolmaz mı?
Bu endişeler boş yere değil. Ne de olsa, InSight iniş aracını yok eden şey, güneş panellerini kullanılmaz hale getiren ve artık güç için ışınları emmemesine neden olan kalın bir Mars tozu tabakasıydı. NASA, daha geçtiğimiz ay, iniş aracının öldüğünü ve görevinin resmen sona erdiğini duyurdu.
Mars rüzgârları problem teşkil etmiyor
Kızıl Gezegen, özellikle Perseverance’nin iniş alanı olan Jezero kraterindeki acımasız toz fırtınalarıyla ünlü. Ancak Caltech merkezli NASA jet itiş laboratuvarı bilim insanlarına göre, Mars gerçekten oldukça rüzgarlı ancak Dünya’daki gibi değil. Rüzgarlar oldukça hızlı olabilir ancak çok güçlü sayılmazlar. Bu nedenle nesneleri kaldıracak veya taşıyacak güce sahip değiller.
‘Tozla kaplansalar bile konumlarını biliyorum’
NASA, Twitter’daki Perseverance hesabı aracılığıyla toz endişesine şöyle cevap veriyor; ‘Sadece tüplerin tozla kaplanmamasını temenni ederek beklemiyorum. Ayrıca onları tam olarak nereye koyduğumu da kayıt altına alıyorum. Böylece daha sonra onları bulmam hiç problem olmayacak.