Hacettepe Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Uzmanlık eğitimini tamamlayıp özellikle obezite ve metabolik cerrahi alanında uzmanlaşıp günümüzün ciddi sağlık sorunlarından obeziteye çözüm sunan Ortadoğu Hastanesi Genel Cerrahı Opr. Dr. Doğan Erkal konuya dair merak edilenleri ROTALİFE Dergi okuyucuları için anlattı.
ÖNCELİKLE SİZİ TANIYABİLİR MİYİZ?
1978 yılında Mersin de doğdum. İlk ve Orta öğretimimi Mersin’de tamamladıktan sonra Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesine başladım. 2002 yılında Tıp fakültesinden başarıyla mezun oldum. 2010 yılında İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesinde ileri laparoskopi eğitimi görerek Genel Cerrahi ihtisasımı tamamladım. Çeşitli kamu ve özel sağlık kuruluşlarında Genel Cerrahi Uzmanı olarak görev yaptım. Laparoskopik obezite ve metabolik (diyabet) cerrahi, reflü cerrahisi, safra kesesi ve ileri laparoskopik cerrahilerde ve diğer genel cerrahi ameliyatlarında 15 yıllık tecrübe sahibiyim. Şu an Mersin Özel Ortadoğu Hastanesinde görevime devam etmekteyim.
ÇAĞIMIZIN HASTALIĞI OBEZİTE (ŞİŞMANLIK) NEDİR?
Dünya Sağlık Örgütü’nün obeziteyi “Sağlığı bozacak ölçüde vücutta anormal ve aşırı yağ birikmesi” olarak tanımlar, morbid obezite ise hastalık derecesinde şişmanlık olarak tanımlanır. Obezite (şişmanlık) önlenebilir ölüm nedenleri arasında şu anda sigaradan sonra 2. ölüm sebebi. (Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Derneği) 2019 yılı verilerine göre dünyada 800 milyon insan obez, 2,3 milyar insan ise fazla kilolu.
DİYET İLE KİLO VERMEK MÜMKÜN MÜ?
Morbid obezseniz, ilk yapmanız gereken durumun ciddiyetini kabullenmek ve zaman kaybetmeden tıbbi yardım almak. Morbid obezlerin diyet ve egzersiz yapmaları durumunda dahi kalıcı olarak kilo kaybetme olasılıkları %3’ler düzeyindedir. (Türkiye Endoskopik ve Laparoskopik Cerrahi Derneği) Diğerleri ise verdikleri kiloları bir şekilde geri almaktadır. Obezite cerrahisi, morbid obeziteyi kalıcı olarak ortadan kaldıran tek ve en etkili tedavi yöntemidir.
OBEZİTENİN NEDENLERİ NELERDİR?
Obezite sebepleri
Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları, genetik yatkınlık, yetersiz fiziksel aktivite, eğitim düzeyi, hormonal ve metabolik etmenler, genetik etmenler, psikolojik problemler, nörojenik bozukluklar, sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulama, sigara- alkol kullanma durumu, kullanılan bazı ilaçlar (antidepresanlar vb.), doğum sayısı ve doğumlar arası süre, ameliyat sonrası hareketsizlik, sedanter yaşam.
OBEZİTE HANGİ HASTALIKLARA YOL AÇAR?
Obezite yalnızca görsel estetik bir sorun değildir. Obezite önlenebilir ölümlerin sigaradan sonra ikinci nedeni olarak kabul edilmektedir. Şeker hastalığı (diyabet), yüksek tansiyon, kalp krizi, kalp yetmezliği, felç (inme), safra kesesi taşı ve hastalıkları, pankreas hastalıkları, bazı kanserler (kadınlarda meme, yumurtalık, erkeklerde kalın barsak kanseri gibi), uyku apne sendromu, eklem hastalıkları ve cilt enfeksiyonu ve benzeri birçok hastalıklar için önemli bir risk etkenidir. Bu nedenle son yıllarda obezite ciddi bir hastalık olarak kabul edilmektedir.
OBEZİTE ARTIK TEDAVİ EDİLEBİLEN BİR HASTALIK
Obezite cerrahisinde kullanılan birçok yöntem var. Dünyada ve ülkemizde genel olarak “Tüp Mide” ameliyatı yapılmaktadır. Bunun dışında aşırı fazla kilosu olmayan hastalara ve tüp mide ameliyatı olması riskli hastalarda ameliyatsız Mide Balonu ve Mide Botoksu tercih edilmektedir.
MİDE KÜÇÜLTME, TÜP MİDE (SLEEVE GASTREKTOMİ) AMELİYATI HAKKINDA BİZLERİ BİLGİLENDİRİR MİSİNİZ?
Tüp mide ameliyatında midenin çıkışı olan pilordan yaklaşık 4-6 cm kadar mide tarafından başlanarak özel aletler yardımı ile mide içerisine yerleştirilen bir katater yardımı ile mide ile yemek borusunun birleştiği yere kadar midenin tüp haline getirilmesi işlemidir. İşlem sonrası midenin yaklaşık %75-80’lik kısmı çıkarılmış olur. Bu ameliyatta midenin iştah hormonu (Ghrelin hormonu) salgılayan fundus kısmı da tam olarak çıkarıldığı için hastanın ameliyat sonrası iştahı azalır. Hem bu mekanizma hem de mide hacminin küçülmesine bağlı alınan kalori miktarının azalmasıyla birlikte hasta fazla kilolarını vermeye başlar. Tüp mide ameliyatın yaklaşık olarak 1 saat sürüyor ve ameliyat sonrası 2 gün hastanede yatan, yemek ve ilaçları anlatılan hasta taburcu edilir. Hasta şehir dışında olsa bile belli aralıklarla aranarak ve bulunduğu yerden tahlilleri istenerek online olarak takip edilir.
TÜP MİDE AMELİYATINDA RİSKLER NELERDİR?
Günümüzde tıbbi aletlerde ki teknolojik gelişmeler, artan cerrahi deneyim sayesinde obezite cerrahisinin ilk başladığı yıllara göre komplikasyon oranları oldukça düşmüştür. Hastaların morbid obezite nedeniyle karşı karşıya kaldıkları hayati riskler göz önüne alınırsa obezite cerrahisinin riski %0.1 ( binde 1) gibi kabul edilebilir düzeydedir. Hastanın morbid obezite ölüm riski 40 yaşından sonra % 0.14-17 binde 14-17) gibi operasyon geçiren hastaların ölüm oranı ile karşılaştırıldığında yüksek bir orandır.
MİDE BALONU NEDİR?
İşlem ameliyatsız bir şekilde hastanın kısa süreli uyutularak hiçbir şey hissetmeden, endoskopik olarak ve yaklaşık 20 dakikada mide balonu işlemi biter. Mideye yerleştirilen balon hava ya da su ile şişiriliyor ve 6 ay ya da 1 yıl süre ile midede kalıyor ve süre sonunda yine ameliyatsız endoskopik olarak çıkartılır. Bu süre içinde hasta fazla kilolarının yüzde 30-60’nı kaybeder, belli aralıklarla da tekrar uygulanabilir.
PEKİ YA MİDE BOTOKSU?
Ameliyatsız olarak gastroskopiyle uygulanan bir diğer işlem olan mide botoksu risk taşımayan yaklaşık 20 dakika sürmektedir. Midenin giriş ve çıkış kısımlarına 40 noktaya botoks uygulanarak 2 şekilde etkisini gösteren bir işlemdir.
Öncelikle midenin girişine yapılan botoks açlık hormonu (Ghrelin) salgılayan bezleri felç ederek açlık hormonun salgılanmasını engellemekte ve tokluk hissiyatı yaratmakta ve ikinci olarak ta midenin kasılmasını engelleyerek boşalmasını engellemekte ve dolu bir mideyle tokluk hissiyatını sağlamaktadır. Bu işlem daha çok 10-15 kilo fazlası olan hastalara uyguladığımız diyetle ve sporla desteklenen bir yöntemdir. Aşırı derecede obez hastalar için bir tedavi seçeneği değildir.
Spot: Obezite önlenebilir ölüm nedenleri arasında şu anda sigaradan sonra 2. ölüm sebebi
Spot: Obezite cerrahisi, morbid obeziteyi kalıcı olarak ortadan kaldıran tek ve en etkili tedavi yöntemidir